SON GÜLÜŞ

Tarihçesi Eski Yunanlılar’da dini törenlere kadar giden komedi türü Türk’lerde  Kambur Bâli Çelebi ve Halil Hacı İvaz’ın ölümünden sonra net bir şekilde hayat bulmaya başlamıştır. Kambur Bâli Çelebi ve Halil Hacı İvaz, Orhan Gazi döneminde yaşayan iki yakın arkadaştı. Bu iki arkadaş halkı güldürmekten baya zevk alıyorlardı. Günün birinde Orhan Gazi’nin emriyle Orhan Gazi Camii inşaasında demir ve duvar ustası olarak çalışmışlardı. Bu çalışma esnasında işçileri güldürmesinden dolayı camii inşaasının gecikmesi sonucu Orhan Gazi bu iki kişiyi ölümle cezalandırmıştı. Bu olay üzerine Kambur Bâli Çelebi ve Halil Hacı İvaz’ın ölümüne üzülen   Şeyh Küsteri bu iki arkadaşı andıran iki gölge oyunu  karakteri ortaya koydu. Bundan sonra Kambur Bâli Çelebi,Karagöz; Halil Hacı İvaz, Hacivat olarak anılmaya başladı. Ölümleri,bir toplumsal olay niteliğinde olan Karagöz ve Hacivat, gölge oyunlarında da tarihi olayları mizahi bir şekilde ele alan karakterler oldu. 

Osmanlı’nın son dönemlerine kadar perde arkası oynatılan bu iki karakter Cumhuriyet döneminde sahne oyunlarının çoğalmasıyla beraber “orta oyunu” başlığı altında ikişer kişinin canlandırmasıyla yeni boyut kazandı. Namık Kemal,Rıfat Ilgaz ve Yusuf Atılgan gibi toplumsal olayları kaleme alan yazarlar cezalandırılmasına rağmen aynı dönem varlığını sürdürerek toplumsal olayları ele alan Karagöz ve Hacivat’a hiçbir şekilde dokunulmadı. Çünkü cezaya mahkum olan çoğu yazar;olayları apaçık gösterirken Karagöz ve Hacivat halkı düşündürmeye teşvik etti. Başka bir deyişle birtakım yazarlar düşüncelerini halka empoze etmeye çalışırken bu iki karakter sadece olayı vurgulayıp tercihi halka bırakmakla yetindi. Bu durumu seven kitleden insanlar zamanla Zenne, Çelebi, Tiryaki, Beberuhi, Laz, Kayserili, Kastamonulu, Rumelili,Arap, Kürt, Arnavut, Frenk/Rum, Ermeni, Yahudi, Matiz, Külhanbeyi ve Çengi gibi karakterler olarak oyuna dahil oldular.

Milyonlarca izleyici kitlesine ulaşan Karagöz ile Hacivat oyunları, televizyonun ortaya çıkmasıyla birtakım kişilerin kendileri gibi ama bu sefer “komedi filmi” başlığı altında ünlü olmasına katkıda bulunmuştur. Bu kişilerden önde gelen oyunculardan biri Kemal Sunal’dı. Kemal Sunal gençlik dönemlerinde “Hababam Sınıfı” ile adını  başarılı bir şekilde duyurup toplumsal nitelikte filmler ortaya koymaya başladı. Yer yer ideolojik yapıyı, insan tiplemelerini, güncel yaşam tarzını eleştiren ve aynı zamanda halkın içinden olan  Kemal Sunal herkesin sevdiği karizmatik  gülüşüyle kalplerde yer edinen ölümsüz kişilerden oldu.

Kemal Sunal’ın ölümünden sonra Halil Söyletmez,İsmail Baki,Şahan Gökbakar, Ata Demirer gibi  komedyenler doğmaya başladı.  2000’lerden sonra baş gösteren bu komedyenlerle  aynı dönem komedi dünyasına küfürlü söyleşiler girmeye başladı. Gerçekten komik film sahnelerine gülen halk küfürlü söyleşilere gülmeye başladı. Bu karakterlerle bütünleşen kişiler onların taklidini yaparak küfürü normal hayata empoze etti. Nerdeyse noktalama işareti konumuna gelen küfür her sözün başına ortasına ve sonuna konmaya başladı. Aynı zamanda birtakım (sözde) komedi programları çıkmaya başladı. Toplumsal eleştiriyi yok sayıp tamamen küfürlü bir şekilde şahsa hitap eden bu program sahipleri seyircilere ve kendi adamlarına sövüp aşağılayıp kepazelikler yapmaya başladılar. Ve bu programlara “stand-up” ismi verdiler. Böylelikle komedi başta ismi değişmekle beraber asıl amacından saptırılarak  yok edildi. 

Related posts

Leave a Comment